Activiteiten 2024

Najaarsvergadering 17 oktober

Tijdens de najaarsvergadering hebben we de leden een idee gegeven van het themanummer dat ze dit jaar krijgen in de vorm van het boek ” Kroegentocht Borculo Geesteren
Gelselaar Haarlo “. Dit is een presentatie die in 2001 gemaakt is voor onze vereniging. Verschillende leden vonden dat aardig, waardoor we verschillende keren door andere verenigingen gevraagd zijn deze presentatie nog eens te houden. Uiteindelijk was dat voor ons de reden om het verhaal als een boek uit te geven.

Het verhaal van de cafés is ook interactief te bekijken. Volg hiervoor onderstaande link.

Kroegentocht Cafe’s in Borculo 1950

Busreis 8 Juni 2024

Met 43 deelnemers gingen we op een busreis naar Fort Pannerden werd van 1869 tot 1872 gebouwd als sperfort om te voorkomen dat een aanvallend leger via de rivier de Waal kon optrekken richting de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Daarnaast moest het fort zien te voorkomen dat het Pannerdensch Kanaal afgedamd zou kunnen worden, waardoor de Nieuwe Hollandse Waterlinie mogelijk zonder water zou komen te zitten.

Enkele jaren na de bouw bleek het ontwerp van het gebouw door de voortschrijdende wapentechniek reeds achterhaald. Daarom werden tussen 1885 en 1890 twee stalen pantserbatterijen op het fort gebouwd, aan weerszijden van de rivierbatterij.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het fort bemand, maar omdat Nederland neutraal was werd er niet gevochten. Na 1920 werd het niet meer gebruikt; het was inmiddels ook te sterk verouderd. Het werd gedurende enkele jaren beheerd door een sergeant, die met zijn gezin niet ver van het fort woonde. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog werd het de status van infanteriesteunpunt toebedeeld.

Bij de Duitse inval in Nederland in mei 1940 bleek de fortbezetting, ter grootte van een compagnie infanterie, geen serieuze weerstand te kunnen bieden tegen de Duitse overmacht. De kazematten waren voltooid, maar nog niet voorzien van zanddekking. Bovendien konden de beide kanonnen, die aanwezig waren in het fort, niet zo worden gericht dat ze landinwaarts vuur konden uitbrengen. De Duitsers trokken rond het fort en gingen het Pannerdensch Kanaal over buiten het vuurbereik van de Nederlandse troepen.

Het fort werd uiteindelijk op 12 juni 2000 door een vijftiental mensen gekraakt, die probeerden het fort voor verder verval te behoeden. Zij organiseerden ook culturele activiteiten en maandelijkse rondleidingen. Na vele schermutselingen tussen overheden en krakers kreeg het in 2007 uiteindelijk zijn huidige bestemming.

Daarna gingen we naar Doesburg, waar op dat moment de Hanzefeesten waren.

Hieronder een kleine indruk van wat we daar zagen

Voorjaarsvergadering op 11 april 2024.

In deze vergadering hebben we afscheid genomen van ons bestuurslid Ineke Rosendal. Zij is 7 jaar voor de vereniging actief geweest, onder andere ook als secretaris. Verder werd er nog gesproken over het stoppen met het uitbrengen van een kalender. Reden waren de kosten, en de indruk dat de kalender niet echt gebruikt werd. Ook de lidmaatschapstarieven voor volgend jaar werden met algemene stemmen aangepast.

Na de pauze nam mw Marije Somps ons mee in de wereld van onze  taal, en hoe ze bezig is vooral ook kinderen plat te laten praten.  Zelf schrijft ze daarpver  “As streektaalfunctionaris zet ik mien in um de eigen taal en cultuur van de Achterhoek, Liemers en ’t Nedersaksische deel van de Veluwe te behollen, en onder de andach te brengen, ’t praoten dervan te stimuleren en mooie projecten op streektaalgebied te ontwikkelen”.

Op amusante wijze vertelde ze over haar werk voor het ECAL en de sloot de avond af met een pubquiz – natuurlijk in het dialect

Activiteiten 2023

Najaarsvergadering 3 november 2023

Samen met de Borchländer muzikanten hebben we een Vertelconcert over het 75-jarige bestaan van de kapel georganiseerd. Ooit begonnen als De Knollentrekkers met het spelen van kapelmuziek, werd de naam veranderd in Borchländer muzikanten, toen er meer en meer Egeländer muziek doorklonk in het repertoire.

Tijdens deze avond werd de historie van de jubilerende muziekvereniging (75 jaar) belicht door Peter Nieuwenhuis van onze vereniging. Muzikaal werd het geheel geïllustreerd door de kapel. Door de jaren heen is de muziekstijl langzaam gewijzigd van gewone kapelmuziek, naar meer Egeländer muziek. Vandaar de naamswijziging van Knollentrekkers naar Borchländer muzikanten.
Altijd onderweg zijn en mensen vermaken is hun lust en leven. En ook deze avond straalden de muzikanten dit weer helemaal uit. Dat het het lidmaatschap van de kapel een familiegebeuren is, werd door leden zelf verteld. Steeds weer ook werden de verhalen over de buitenlandse reizen verteld door de Borculose kapel. Het verhaal over de kapel staat ook in de Borklose Maote waarvan de eerste twee nummers zijn uitgereikt aan de oudste leden van de kapel. De leden van beide verenigingen hebben door deze samenwerking een prachtige avond gehad. Voor meer foto’s kunt u kijken op Fotoreportage – achterhoekfoto.nl

Busreis 3 juni 2023

Om half 9 vertrokken we naar Ottenstein omdat in de Joriskerk ook graven liggen van een Ottensteinse. Onderweg kregen we uitleg over he hoe en waarom. Na een “kaffe mit kuchen” in Ahaus reisden we verder naar Gemen en Raesfeld. Bij iedere plaats hoorde weer een verhaal, dat werd vertelt. Het was een prachtige dag. Voor foto’s kun je kijken op Fotoreportage – achterhoekfoto.nl

Voorjaarsvergadering 13 april 2023

Tijdens de voorjaarsvergadering werden eerst de verenigingszaken geregeld. Na een kleine pauze om niet leden toegang te verlenen, Hield Peter Nieuwenhuis een inleiding over de Heerlijkheid Borculo zoals dat ook in ons themanummer beschreven staat. Deze historie hoort door het ophouden van de Stichting Heerlijkheid Borculo inmiddels ook tot de historie die wij als vereniging onderzoeken.

Na de pauze konden we het eerste deel zien van de documentaire die gemaakt is door de stichting “Borculo beleef de Berkelstad”

Activiteiten 2022

Najaarsvergadering 19 oktober 2022

Deze vergadering had als thema de Achterhoekse schrijver H.W. Heuvel. Hiervoor hadden we uitgenodigd Ben van Dijk uit Neede . Woensdagavond bewees hij dat hij aan de hand van foto’s zijn publiek mee kon nemen door het oude Borculo. De leden kregen ook een voorpresentatie van het nieuwe boek ‘Een nieuw Oolde’ van Arend J. Heideman. Men kon ook een exemplaar kopen. Dit boek is het laatste van een serie van drie boeken, maar inmiddels is al duidelijk dat er toch nog een 4e boek komt. Ben had ook een fotoquiz gemaakt met als onderwerp het kerkelijk erfgoed in de gemeente Berkelland. Met een opkomst van ruim 80 leden was het in Geesteren een goede opkomst

Excursie naar Groningen en Bourtange 18 juni

Bourtange

In het Groninger Museum is een expositie over 350 jaar Groningens ontzet. Het jaar 1672 was voor Nederland een rampjaar. Het werd door vier landen aangevallen: op zee door Engeland, vanuit het zuiden door Frankrijk en vanuit het oosten door de Duitse vorst-bisschop van Münster en Keulen, Christoph Bernhard von Galen. In onze streken kreeg hij ook wel de namen Bommen Berend of de Münsterse koodeef. Hoewel hij staatsrechtelijk waarschijnlijk wel gelijk had heeft hij Borculo en het hele noordoosten van Nederland uiteindelijk niet gekregen. Hij kwam vanuit de Achterhoek en ging toen richting Coevorden en Bourtange. Ook de stad Groningen werd wekenlang gebombardeerd, maar zij hield stand en op 27 augustus trokken de Münstersen stilletjes weer weg. Het behoud van de stad bleek een keerpunt in het rampjaar. De expositie bevat authentieke schilderijen, voorwerpen en documenten en zelfs kanonnen uit deze heroïsche strijd. Kortom een mooie aanleiding om in het kader van 350 jaar rampjaar een bezoek te brengen aan deze plekken.

Meer foto’s van de reis kunt u natuurlijk zien op Fotoreportage – achterhoekfoto.nl

Voorjaarsactiviteit met als thema “Oorlog en bevrijding”. 11 mei 2022

Indrukwekkende oorlogs-herdenking bij Hisvebo waar in extra aandacht voor oorlogsslachtoffer Theo Dieker. Hij is op 03-04-1944 gearresteerd in Diepenheim met de aanklacht werkweigering. Via Arnhem en Amersfoort komt hij terecht in het werkkamp Neuengamme. Vanaf 18 april tot 26 april 1945 zijn de gevangenen getransporteerd naar de Lübeckerbocht. Daar lagen op dat moment 3 schepen waaronder de Cap Arcona. De Duitsers wilden alle bewijzen van kamp Neuengamme vernietigen. Door een communicatiefout zijn de 3 schepen gebombardeerd door de geallieerden. Zij dachten dat er Duitsers aan boord waren die het land wilden ontvluchten i.v.m. het dreigende einde van de oorlog. Met een bericht dat er gevangenen aan boord waren is niet goed omgegaan. Deze ramp vond plaats op 03-05-1945, 2 dagen voor het einde van de oorlog in Nederland. Hij is rond die tijd als vermist opgegeven. Pas op 21-12-1950 is de akte van overlijden getekend en wist de familie eindelijk wat er gebeurd was. Zij hebben al die tijd, misschien tegen beter weten in, gehoopt dat hij nog terug zou komen. Theodorus Carolus Dieker was geboren 16-06-1924 te Vierlingsbeek  Hij was toen 20 jaar. De gemeente Berkelland laat zijn naam toevoegen op het oorlogsmonument.

Dhr Aart Drost

Vervolgens vertelde Aart Drost over de geschiedenis van zijn vader die Burgemeester was in Borculo tijdens de oorlog, en weigerde de joden op te laten pakken. Afgezet, verbannen , en weer in functie hersteld. Hoewel hijzelf toen klein was gaf hij toch een mooie inkijk over hoe dit allemaal in hun gezin is beleefd.

Peter Nieuwenhuis

Peter Nieuwenhuis verteld vanachter het bureau van Israël Spanjer, hoe het 5 jarige dochtertje Rita door 2 duitsers als een baal vodden achterin de vrachtwagen werd gesmeten toen ze werden opgepakt en in november 1942 werden omgebracht. Het bureau, waaraan Rita misschien wel een mooie tekening heeft gemaakt voor haar vader staat nu voor ons.

Margreet van Dijk – Hartgerink

Margreet Van Dijk – Hartgerink las voor uit de dagboeken van haar vader over de tijd rond de bevrijding, en de vertwijfeling die er in de periode speelde onder de inwoners van Borculo. Hoop; geruchten; vertwijfeling en ongeduld, en toch het dagelijks werk uitvoeren.

De avond werd compleet gemaakt door muziekvereniging Volharding waar we te gast waren. Zij speelden voor de pauze de harmonie muziek die voor de oorlog normaal was, en na de pauze speelden ze meer big band muziek, omdat tijdens de oorlog immers door invloeden van de bevrijders, ook de muziek was veranderd.

Een mooie avond waar voor iedereen wel iets was

Open dag in ons nieuwe pand aan Muraltplein 55. Hier wat sfeerfoto’s van de opening op vrijdag 25 maart 2022 en de opendag.

De Historische Vereniging Borculo heeft als doel mensen bewust te maken van de geschiedenis van Borculo, waarbij presentaties, ontvangsten en het behouden van foto- en filmmateriaal een belangrijk onderdeel zijn.  De aankoop van het pand aan het Muraltplein 55 stelt ons in de gelegenheid midden in het centrum van Borculo hier periodieke tentoonstellingen in te richten, bijeenkomsten en cursussen te organiseren en ons archief en bibliotheek toegankelijker te maken voor onze leden en belangstellenden.

Officiële openings handeling door dhr Andriessen

 

Najaarsvergadering 2021

Tijdens de uitgestelde jaarvergadering moesten in oktober de jaarrekeningen en verslagen van 2019 en 2020 goedgekeurd worden. Dit verliep vlot en er waren geen op- of aanmerkingen op het gevoerde beleid. Na de pauze hadden we de heer Herman Markink uit Hoenderloo uitgenodigd. Als oud-Borculoër heeft hij uitgebreid onderzoek gedaan naar het Hof en de stoeterij in Borculo. Nederland viel in 1813 onder Frans regime, en zij hadden vergaande plannen voor de renovatie van de stoeterij. Doordat Napoleon de slag bij Dresden verloor, ging dat allemaal niet door en werden we onderdeel van  Koninkrijk der Nederlanden. Kortom er is van de plannen niet meer overgebleven dat heel veel documenten en tekeningen die hij heeft opgezocht in Franse archieven. En natuurlijk een schilderij dat het tenue toont van het personeel. Op de achtergrond een ruime interpretatie van het Hof.

BORCULO – Een bijzondere middag was het 9 oktober voor de familie Drost en voor de Historische Vereniging Borculo. Vandaag werd de brug nabij het gemeentehuis officieel vernoemd naar oud-burgemeester mr. J.P. Drost. In de oorlog zorgde deze burgemeester dat hij de Joodse bevolking van Borculo op de hoogte bracht over een aankomende razzia waardoor veel Borculose Joden op tijd konden onderduiken. De familie Drost woonde in 1941 in het huis Casa Cara aan de Steenstraat. De huidige bewoners, de familie Oosterbeek, verwelkomde de familie Drost om het huis te bezoeken. Daarna volgende het formele gedeelte in het gemeentehuis, waarbij ook oud-burgemeesters Alma, Gerzee en Bloemen aanwezig waren. De familie Drost heeft nog altijd een warme band met het kindermeisje van destijds, de nu 97-jarige mevrouw Cornelis.  Zij mocht met de huidige burgemeester Joost van Oostrum en Peter Nieuwenhuis van de Historische Vereniging Borculo, de plaquettes onthullen. Daarna volgende er nog een bezoek met de familie Drost aan de synagoge en de Joriskerk in Borculo. Een gedenkwaardige dag.

Activiteiten 2020

Helaas zijn onze plannen door het coronavirus (COVID-19) helemaal stopgezet.  Geen voorjaarsvergadering – Geen ledenvergadering – Ook geen reis naar Gemen. Ook geen wekelijks spreek uur meer, maar alleen bezoek op afspraak. Maar er waren ook zaken die wel doorgingen.

Zo hebben we vandaag het beeld ter herinnering aan de Stoeterij van Borculo onthult. Het is gemaakt door mw. Jeanet Den Hartog- van Dijk. Haar man was dierenarts in Borculo, en via die weg nauw betrokken bij de paardensport en Hamelandse Ruiters. Borculo had sinds 1780 een paardenstoeterij. Prins Willen V die toentertijd eigenaar van het Hof was vestigde die daar. Paarden waren immers belangrijk in tijden van oorlog. Onder Koning Lodewijk Napoleon werd het een Keizerlijke stoeterij (1795-1815). Napoleon had grote uitbreidingsplannen voor Borculo, maar door het verlies van de Slag bij Leipzig in 1813 kwam het daar niet meer van. De paardenfokkerij werd ontruimd en een stoet van 66 paarden vertrok richting Frankrijk. In de Franse nationale stoeterij Haras du Pin in Normandië herinnert een steen met daarop de naam ‘Borculo’ aan de Franse stoeterij in het stadje aan de Berkel. Na het vertrek van de Fransen werd Borculo een Rijksstoeterij. Na de vrede met Belgie in 1831 was er minder behoefte aan paarden en werd deze uiteindelijk opgeheven door het Nederlandse ministerie van oorlog rond 1850. Het beeld werd onthult door de maakster in samenwerking met burgemeester Joost van Oostrum. Jan te Kulve zorgde voor de realisatie in brons.

Op 10 augustus hebben we de heren Hans en Peter Jurriëns ontvangen. Zij hebben met de rit van hun opa nagereden met een zelfde type auto als destijds in 1925. Hun opa was evenals duizenden andere, een van de ramptoeristen die Borculo bezochten. Buiten de stad werden parkeerterreinen aangelegd, en konden bezoekers tegen betaling de stad in. Deze rit was het begin van hun huidige taxibedijf.  De stormramp in 1925 was wereld nieuws. Vanuit het hele land kwamen bezoekers en er werd ook geld opgehaald. Zoveel geld dat men dat in Borculo niet kwijt kon. Van het overblijvende geld is het Nationale Rampenfonds opgericht, een voorloper van ons huidige giro 555. Rijden met een T Ford ? Je schakelt met de voet en geeft gas de hand. Remmen gaat met een handrem. Apart dus. De reis verliep goed. Wel viel de auto een keer helemaal stil, want er was een draad los getrild. Ook haalde de politie ze een keer van de weg, maar gelukkig hadden de agenten genoeg historisch besef om de rit door te laten gaan. Kortom een lange voorbereiding want de wagen was helemaal nagekeken, en er is 2 keer met een normale auto de route gereden. Als het dan toch lukt geeft dat een voldaan gevoel.


Zo werd ons ook op 22 juli het oude vaandel van de SDAP afdeling Borculo aangeboden door mw Sietske Van Eijkel Brouwer Penningmeester van de PVDA afd. Borculo. De Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) was een sociaaldemocratische Nederlandse politieke partij die van 1894 tot 1946 bestond. De partij ontstond uit een scheuring binnen de Sociaal-Democratische Bond en ging uiteindelijk op in de Partij van de Arbeid. Borculo had dus een afdeling.

Activiteiten 2019

85 jarig jubileum muziekvereniging Volharding.
Een muzikale reis door de historie van muziekvereniging Volharding op zaterdag 2 november. Het werd een hele mooie avond muziek van Volharding en een goed verhaal van de Historische Vereniging Borculo gepresenteerd door mw Joke Pot. Zij haalde vele persoonlijke en gemeenschappelijke herinneringen weer op. De muziek speelde steeds muziek uit de tijd die hoorde bij het verhaal. Een hele mooie muzikale avond.

Najaarsvergadering  Tijdens de najaarsvergadering hadden we een lezing van de historicus Jan Put, over het beleg van Groenlo (1627) Hij ging uitgebreid in op de 80 jarige oorlog, en de weg naar het uiteindelijke beleg. Volgens hem was er zeker sprake van een gouden eeuw, maar met name voor Zeeland; Holland en Utrecht. Het oosten, en met name de Achterhoek en Twente waren vooral strijdtoneel.  Hier werd de streek door de verschillende langstrekkende legers helemaal ontvolkt en leeg geroofd.
Het ooggetuige verslag van de executie van Balthasar Gérard deed je realiseren dat gruwelijkheden helaas van alle tijden zijn. Een boeiend verteller die er voor zorgde dat de vele bezoekers een mooie en geslaagde avond hadden.

Busreis Zaterdag 15 juni zijn we met 45 gasten naar de bron van de Berkel in Billerbeck geweest.  Doel was het Berkelpark, maar ook het netwerk van bronnen dat dit meertje van water voorziet.

Onderweg hebben we een bezoek gebracht aan het klokkenmuseum in Gescher. In Billerbeck werd ook de Dom bezocht omdat de sterfkapel van Ludgerus is geweest, die in onze streken het christendom bracht.

Na de middag was er tijd voor een bezoek aan de binnenstad van Coesfeld, dat opvalt door het fraai aangelegde Schlosspark, waar ook volop activiteit was. Een leuke en vooral gezellige dag die begon met een beetje motregen, maar toch eindigde met een vrolijk zonnetje.

Tijdens de reis zijn er foto,s gemaakt die te zien zijn door op deze link naar  Achterhoekfoto te klikken

Kunst  De Historische Vereniging Borculo heeft vrijdag als eerbetoon aan de precies 93 jaar geleden overleden schrijver meester Hendrik Willem Heuvel een tweetal kunstwerk onthuld.

Een van Anton ter Braak (Beeld zijn werk uit) en de ander van Jan te Kulve (de bronzen buste).

Initiatiefnemer Peter Nieuwenhuis had voor de onthulling burgemeester Joost van Oostrum van de gemeente Berkelland weten te strikken. Ben van Dijk nam de belangstellenden in een presentatie mee op stap van het vroegere woonhuis van Meester Heuvel door de stad naar de kerk.

De plek van die de kunstwerken gekregen hebben is ook bijzonder, omdat schade aan de muur nog laat zien waar vroeger het meistersbankje heeft gezeten. Dit werd voor 1926 gebruikt om burgelijke afkondigingen te doen op zondag na de kerkdienst. Het was deze dag exact 93 jaar geleden dat meester Hendrik Willem Heuvel overleed. Aansluitend was er voor de genodigden een kopje koffie. Voor meer foto’s kun je kijken op  Achterhoekfoto.

Voorjaarsvergadering 2019 Tijdens de korte ledenvergadering namen we afscheid van mw Louise Blankenborg-Beerlage, en werd als nieuw bestuurslid gekozen mw Marieke Reinderink-Griffioen.

Daarna hield mevrouw Marie-Thérèse Ter Haar een lezing met de titel: van Anna Paulowna tot Beatrix.
Dit ging vooral over de relatie tussen het Nederland en het Russische keizerrijk en de oorsprong daarvan.
Ze was niet alleen een boeiend vertelster, maar heeft ook verschillende boeken geschreven.  De ontgoocheling is het nieuwste boek dat ze heeft geschreven.
Dit boek gaat in op Ruslands actuele geschiedenis en de westerse verslaggeving hiervan.

Kortom een leuke avond onder ruime belangstelling van de leden en belangstellenden.

Activiteiten 2018

Najaarsvergadering 2018

Dolf Ruesink vertelde ons deze avond over zijn werk en over zijn belevenissen in de wereld van het nieuws.

Het ging over de bijzondere mensen die hij daarmee heeft ontmoet, en ook over de tijd toen er nog geen internet en twitter was.   Hij is een amusant verteller, en wist de zaal enthousiast te krijgen met zijn verhalen.  Hij is bekend als redacteur lezersinteractie bij het dagblad Twentsche Courant Tubantia.

Een geslaagde avond voor de vereniging.

Ledenvergadering  2018Woensdag 11 april was er voorjaarsvergadering. Er was een verkiezing, waarin Hilde Hetzel benoemd werd als bestuurslid van de vereniging.  Afscheid als bestuurslid namen we van Astrid Roozendaal – Waanders.

Na de pauze heeft Arend J Heideman ons bijgepraat over het leven van de dichter / dominee Willem Sluiter.
Hij werd geboren in 1627 in Neede, en was dominiee in Eibergen.
Aan het eind van zijn leven nam hij nog een beroep aan naar Rouveen.
In Zwolle, waar hij een zwager bezocht die arts was, is hij in 1673 overleden.
Willem Sluiter is bekend om zijn lofzang op het eenvoudige plattelandsleven.
Hij gebruikte niet alleen als eerste de naam Achterhoek, maar is ook de belangrijkste Berkeldichter.
Zijn bekende dichtregels ‘Waer iemant duisent vreugden soek/ Mijn vreugt is in dees’ achter-hoek’ uit 1668, nu 350 jaar geleden vormen de aanleiding voor feestelijkheden dit jaar.
Sluiters werk, waarin de geest van de Moderne Devotie doorklinkt, was een paar eeuwen zeer populair.
Hij was autoteur van over de honderd uitgaven, waarvan enkele vele malen herdrukt.

Activiteiten 2017

Najaarsvergadering 2017

De Historische Vereniging Borculo organiseerde op woensdag 1 november een lezing bij café Peters in Borculo. Ruim 130 mensen konden luisteren naar een lezing van Thea Kroese, over de volkskunde in Oost Nederland.

Mevrouw Kroese is oud presentatrice van RTV oost en oud-directrice van het van Deinse instituut. Ze geeft onder andere lezingen over geschiedenis, volkskunde en religie.

Ledenvergadering  2017
Bloemen tijdens dankwoord voor Alie

Tijdens de algemene ledenvergadering werd  na 20 jaar afscheid genomen van mw Alie Huurneman als secretaresse van de vereniging.  In die tijd is ze behoorlijk het gezicht van de vereniging geworden. Haar plaats wordt overgenomen door mw Ineke Rouwenhorst-Kluvers.

Op de openbare jaarvergadering gaf de heer Henk Teeuwen een lezing over de geschiedenis van de Joodse kille in Borculo.  Hij ging vooral ook in op de onderlinge familieverbanden en het joodse leven. Hij benoemde ook de verschillende joodse rollen, zoals die van de chazan Louis Meier waarvan vrijdag  een bronzen beeldje werd onthuld voor zijn vroegere woonhuis.

Henk Teeuwen is als adviseur verbonden aan de Stichting Synagoge Borculo.

Activiteiten 2016

Najaarsvergadering 2016

De agenda bestond uit 3 onderdelen.
Een door de vereniging gemaakte fotopuzzel over Borculo Geesteren Gelselaar en Haarlo.
Vervolgens liet Ben Trachter films zien over de Berkelwerken van 1965 tot 1973. De film “De Berkel de Baas” is gemaakt in opdracht van het waterschap van de Berkel. Daarna kregen we een door hem zelf gemaakte film over Hendrik Odink. Hierin kwamen familieleden van hem aan het woord, en werd ook een gedicht van hem op muziek gezet door Hans Keuper. Een indrukwekkende film, die door het publiek zeer werd gewaardeerd. Dit onderwerp was speciaal zo gekozen, omdat de leden het boek over Hendrik Odink ook als themanummer van de vereniging kregen. De avond werd bezocht door ongeveer 125 bezoekers en was vrij toegankelijk ook voor niet leden.

Fantastische reis naar Munster 

Met ongeveer 80 personen bezocht de historische vereniging zaterdag 29 oktober 2016 Munster. Het fantastische weer maakte een feest van deze reis die zeker ook historische waarde heeft.

Vorig jaar herdachten we dat Borculo 400 jaar geleden vrij kwam img_1746van het bisdom Munster, en vanaf toen (1615) behoorde tot het gewest Gelre, en daarmee tot de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Daarna is er nog de Vrede van Münster gesloten die een einde maakte aan de 80 jarige oorlog 1568-1648. Een oorlog om onder het Spaanse juk weg te komen, die echter ook ging over het katholicisme tegen het opkomende protestantisme. Over Borculo stond echter niets in het verdrag, gesloten bij de Vrede van Münster, waardoor de Münsterse Bisschop van Galen al in 1650 bezwaar maakte tegen dit bestand. Uiteindelijk zou dit de Tweede Münsterse Oorlog worden. (van het rampjaar 1672 tot 1674). Een oorlog tussen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de bisdommen Münster en Keulen.

Kortom een stukje geschiedenis dat zeer veel impact heeft op Borculo. Bezocht werd het historische raadhuis met de authentieke Friedenssaal en aan de st Paulus-dom met de graftombe van de Bisschoppen van Galen waarvan er één bekend is geworden als Bommen Berend. Daarna volgde voor de meeste gasten een bezoek aan het Schloss en de botanische tuin met ook een tropisch gedeelte. Münster is zeker een mooie stad en absoluut de moeite waard om te bezoeken.

Foto’s van dit bezoek, gemaakt door Hans Garritsen staan op: www.achterhoekfoto.nl

Voorjaars vergadering hadden we 20 april 2016 

De heer Bennie te Vaarwerk vertelde ons over de geschiedenis van 400 jaar Heerlijkheid Borculo. En dan met name het stuk van 1553 tot 1750, het stukje dat buiten de scope van onze vereniging ligt. Het is de overgang van Munster naar Gelderland, de incorporatie in de Graafschap Zutphen en de Vrede van Kleef die Borculo definitief tot Gelders maakte. Met enthousiaste kon hij vertellen over het haast wetenschappelijke onderzoek dat hij heeft verricht. Door de vele jaartallen zeker een stuk voor echte liefhebbers, maar daarom zeker niet minder belangrijk.

NRC geknipt (26-06-1997)

Een mooie inzage gaf hij ons met bijgaande  afbeelding. Borculo was een heel vreemd aanhangsel van het bisdom Munster. De stip (enclave) in het midden is de stad Groenlo. Een zeer leerzame avond voor de leden van de vereniging, en de belangstellenden.

Activiteiten 2015

Gelredag in Borculo    Het is 20 december 2015 precies 400 jaar geleden dat de Heerlijkheid Borculo onderdeel werd van Gelderland en dus ook van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

De Gelredag van zaterdag 19 december staat volledig in het teken van de geschiedenis van het mooie Borculo. Omroep Gelderland heeft hier uitgebreid verslag van gedaan.  Het middelpunt van de Heerlijkheid Borculo was het grote kasteel dat nu verdwenen is. Alleen de kelders zijn behouden en deze dag eenmalig voor het publiek toegankelijk. Daarnaast waren de Synagoge en het Brandweer museum gratis toegankelijk In het centrum van de stad werden vier muurgedichten worden onthuld. Twee gedichten van de Achterhoeker Willem Sluiter, één van de middeleeuwse dichter Jan van Heelu en een versje van het Joodse meisje Erika Löwenberg, uit het poëziealbum van Hennie Veldink. Naast deze muurgedichten, zal er een bronzen plaquette worden getoond in het wegdek op de plek van de Hofpoort in de Hofstraat.

De najaarsbijeenkomst was op 21 oktober 2015 bij Peters. De opkomst was fantastisch, het bestuur mocht ruim 180 gasten verwelkomen in zaal Peters. Dit jaar was het 90 jaar geleden dat een zware wervelstorm Borculo en omgeving verwoeste, een drama dat plaatsvond op 10 augustus 1925.
Dit noodweer, in de volksmond bekend als ‘de stormramp’, stond centraal op deze avond. Ben van Dijk wist hier boeiend over te vertellen, en illustreerde zijn verhaal met filmbeelden en dia’s.
Ben heeft zich uitgebreid verdiept in de gebeurtenissen die plaatsvonden op en na die bewuste augustusavond, en hier een aantal jaren geleden voor HisVeBo het boek ‘De Stormramp’ over geschreven. Helaas is dit uitverkocht, dus eventuele belangstellenden moeten we teleurstellen.Om de avond ook een wat luchtiger aspect mee te geven begon Ben de avond met een fotoquiz. Aan de hand van meerkeuzevragen kon beantwoord worden waar in de voormalige gemeente Borculo de 25 getoonde panden en objecten zich bevinden. Ben had het de aanwezigen niet gemakkelijk, en velen werden dan ook regelmatig op het verkeerde been gezet. Zo werd bijvoorbeeld de kerk in Gelselaar nogal eens aangezien voor de Kluntjespot in Haarlo.
Op de eerste plaats met 19 goede antwoorden eindigde Mia te Rietmole, gevolgd door Henk Kamperman met 18 goede antwoorden, en de derde plaats was voor Gerrit Ruumpol met 17 goede antwoorden. Alle drie gingen met een leuke prijs naar huis.
Kleinzoon burgemeester De Muralt onthult plaquette 90 jaar na de stormramp (10 augustus 2015) De juiste man op de juiste plaats, gegeven de omstandigheden. Bij de herdenking van de stormramp van Borculo krijgt Robert de Muralt een plaquette. Achterkleinzoon Robert de Muralt – zelfde voornaam – heeft dezelfde neus, constateert zijn echtgenote. Even tevoren heeft de nazaat van de Borculose burgemeester De Muralt (1923-1928) samen met de huidige Berkellandse burgemeester Joost van Oostrum een plaquette onthuld ter nagedachtenis aan wat De Muralt vooral na de stormramp van 10 augustus 1925 heeft gedaan.

Jonkheer de Muralt

Jonkheer Robert Rudolph Lodewijk de Muralt had bovenal een neus voor het organiseren van hulp. Op de glanzende tekstplaat onder zijn reliëfportret in brons krijgt hij de credits voor het organiseren van een landelijke hulpactie en het oprichten van het eerste landelijke steuncomité. Dat laatste heeft als voorbeeld gediend voor het Nationaal Rampenfonds. Ofwel, de Borculose burgemeester is bijna de uitvinder van giro 555 geweest… Hij had in die tijd al een goed gevoel voor pr. „Letterlijk vanaf de puinhopen van het getroffen Borculo deed hij verslag van de  situatie.”  Dat begon al met het telegram dat de burgemeester naar het departement van Binnenlandse Zaken in Den Haag stuurde.

‘Mijn gemeente Borculo gisteravond circa 7 uur door orkaan grotendeels vernietigd. Bijna alle woningen en kerken zijn dermate verwoest dat van bewoning of gebruik geen sprake meer kan zijn. De straten zijn onbegaanbaar wegens puin en omvergeworpen bomen.’

Voorjaars vergadering 2015

Eerst werd begonnen met de ledenvergadering. Tijdens deze ledenvergadering werden formele zaken afgehandeld. Na een kleine pauze begon het openbare gedeelte van de avond.  We hebben als spreker uitgenodigd de heer Derk Jan ten Hoopen.

image001
Dhr Ten Hoopen

Hij werd in 1943 geboren in Neede. Na zijn studie werd hij huisarts in het Drentse Zuidwolde, waar hij nog steeds woont. Hij is regelmatig medewerker aan ‘De Moespot en zijn werk werd geplaatst in diverse bundels. Op amusante wijze werd uitgelegd hoe het was in de jaren 60 een huisartsen praktijk over te nemen. Tevens ging hij in op het genezen van plenterigheid. Na de pauze las hij verschillende stukken voor uit eigen werk. Het was en goedbezochte avond, en het was zeker de moeite waard.

Bronzen beeld Berkelschipper Willem Keizer. Zompen, zo heten de boten waarmee eeuwenlang op de Berkel handel werd gedreven. De Berkel was van belang voor het vervoer tussen de Hanzestad Zutphen en het Duitse Vreden. Vanaf Vreden naar Zutphen werd er kalk, zilverzand, hout of aardewerk vervoerd en terug namen ze dan stenen, turf, dakpannen, jenever of handel uit de koloniën, zoals thee, koffie en kruiden mee.

De zomp moest als er weinig wind was in beweging worden gebracht met een vaarboom. Als de hoogte van het water goed was, dan kon je in twee dagen van Borculo naar Zutphen. Op Hemelvaartsdag werden de zompen bij de Korte Wal op de kant getrokken, schoongemaakt en geteerd. Ook het schutten van de berkelzompen bij de sluis trok altijd veel bekijks. In een oud huisje aan de Korte Wal in Borculo, woonde de berkelschipper Willem Keizer. Hij is geboren op 2 februari 1827 in Borculo en overleed onverwachts op 26 maart 1915, in de ouderdom van 88 jaar.

Willem

De Historische Vereniging Borculo heeft op 26 maart 2015 onder grote belangstelleng een bronzen beeld te onthult van de berkelschipper Willem Keizer, in de nabijheid van de sluis in Borculo. Deze karakteristieke man, die geheel op eigen wijze bepalend is voor de geschiedenis van Borculo. Het bronzen beeld is vervaardigd door beeldend kunstenaar en bronsgieter Jan te Kulve uit Eibergen.

Borculo 1832 in brons

Daarnaast is er ook een bronzen maquette onthuld van de stad Borculo. In de schaduw van de hervormde kerktoren kan men nu letterlijk stilstaan bij de geschiedenis van Borculo. Op een zwerfkei is de in brons gegoten driedimensionale plattegrond van de stad te zien zijn zoals deze er in 1832 uitzag. Waarbij dan ook de verdwenen Rijksstoeterij, de Hofpoort, het oude stadshuis en Het Hof van Borculo zijn te zien. Als men de jeugd of toeristen een indruk wilt geven van hoe de stad er vroeger uitzag, kan zo’n maquette een mooie beleving geven. Bijvoorbeeld van de Berkelscheepvaart. Als het geregend heeft, blijft er water staan in het model.

Zaterdag 28 maart 2015 Borculo, Beleef de Berkelstad.

Op deze dag konden de mensen kennismaken met Borculo.  Er kon een bezoek worden gebracht aan het brandweer- en stormrampmuseum.  De tentoonstelling De Berkel was in de Joriskerk. Ook kan men een bezoek brengen aan de gerestaureerde synagoge.

–  De volledig herstelde synagoge uit 1877 en mikwe (badhuis) herbergt nu op de voormalige vrouwengalerij het educatief Borculo’s Joods Museum.

–  In de straten van Borculo, vindt u Stolpersteine in het plaveisel gelegd bij de huizen van waaruit in de tweede wereldoorlog Joden zijn weggevoerd.

–  De stichting heeft nu ook een unieke stadswandeling langs de geschiedenis van het Joodse leven in Borculo.

Onze vereniging had een voorstelling met oude films over de Berkel aan de Weemhof. Hier kon men ook oude ansichten en schilderijen bewonderen. Daarnaast kon er ook een tocht gemaakt worden met de berkelzomp “De Jappe”. Onder de titel: “Beleef de Berkel” laten de enthousiaste schippers hun gasten genieten van de historie van de berkelscheepvaart. Jammer dat de weergoden minder enthousiast waren als de organisatoren van dit evenement. Toch was de belangstelling nog best redelijk.

Activiteiten 2014

Najaarsvergadering 19 november 2014

De najaarsvergadering ging deze keer over de eigen omgeving. Door op detail foto’s van gebouwen te projecteren en dan te raden waar het was opgenomen kon iedereen zijn eigen kennis van de omgeving testen.

Najaar 2014 Meilink 100 jaar

Na de pauze waren er films over Houthandel Meilink. Eerst een promotiefilm, en daarna een film die gemaakt is tijdens de  viering van 100 jaar kistenfabriek Meilink. Het is vooral een waardevol document omdat er vele borculo-ers in voorkomen. Daarnaast sluit het natuurlijk mooi aan bij het onlangs door ons uitgegeven themanummer over Meilink. De avond was goed bezocht, en daardoor voor het bestuur ook een geslaagde avond.

Voorjaarsvergadering  – dinsdag 15 april 2014 

Voor deze avond hadden we dhr Koos Scherjon uitgenodigd. Hij is Directeur Brandweer / Regionaal Commandant at Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland. Als oud inwoner van Borculo kan hij ons iets vertellen over de Borculose brandweer van 1950 tot 1980.

Dhr K. Scherjon
Dhr K. Scherjon

Hoe de brandweer veranderde van een groep goedwillende middenstanders, tot een team professionele dienstverleners, die naast branden vooral ook veel technische hulpverlening doen. Na een kleine pauze ging hij nog in op de periode vanaf 1985 tot nu. Een organisatie waarmee 3 miljoen mensen vanuit 56 steunpunten worden bediend.  Kortom een leerzame avond die ook aansloot op de publicatie in de Maote van 39 vorig jaar.

Activiteiten 2013

Najaarsvergadering – donderdag 3 oktober 2013 – Henk Krosenbrink

Hij vertelde ons over zijn carrière, en dat zijn interesse altijd al bij literatuur heeft gelegen. Ook vertelde hij dat het een kinderdroom is geweest, een eigen boekwerk uit te geven. Via het schrijven voor een dagblad en voor de Radio omroep is hij gekomen tot het schrijven van romans.  Na werkzaam te zijn geweest in het onderwijs, werd hij in 1967 programmaleider van het Gelders programma bij de Regionale Omroep Noord en Oost. Van 1980 tot aan zijn pensionering in 1990 was hij directeur van het Staring Instituut in Doetinchem.

Krosenbrink is schrijver van streekromans, verschillende boeken over de Achterhoek en hoorspelen. Voor De Graafschapbode schreef hij een serie columns in het Nedersaksisch. Voor de gedichtencyclus Leefde en dood ontving hij in 2001 de Nederduitse Freudenthal-Preis voor literatuur. In 2002 kreeg hij de K. Kraaijenbrink cultuurprijs voor zijn jarenlange inzet voor de streektaal.

Het was een boeiende avond met een goed gevulde zaal vol aandachtige luisteraars. Voor de pauze las hij uit zijn eigen werk, en uit het werk van zijn vrouw. Waarbij het soms muisstil was. Na de pauze was er tijd voor stukjes uit zijn romans, en voor wat luchtiger volksverhalen.Een mooie avond, waarna iedereen weer zijns weegs ging.

IMG_7942 (Small) Samen met de Stichting Nationale Feest- en Herdenkingsdagen heeft de Historische vereniging bordjes bij de Borculose herinneringsbomen geplaatst.   Immers als niemand meer weet waarom een bepaalde boom er staat, is de zin van een herinneringsboom twijfelachtig.Op 4 mei 2013 werd dit onder ruime belangstelling uitgevoerd.

IMG_7943 (Large)

Enkele oud-strijders waren hierbij aanwezig

Voorjaars vergadering  –  donderdag 4 april  2013  “de Gelderse bezittingen van Twickel”     Donderdag 4 april begonnen we om 19.30 uur met de (besloten) ledenvergadering. Ongeveer 120 leden waren hierbij aanwezig. Na een kleine pauze gingen we om 20.00 uur over naar het openbare gedeelte van de bijeenkomst waarbij het aantal gasten inmiddels tot 200 was gestegen.

Portret%20G_S_A_%20van%20Pabst%20van%20Bingerden

Mevrouw Aafke Brunt (archivaris van Stichting Twickel) wist ons op enthousiaste wijze, en met veel kennis van data en gebeurtenissen te vertellen over het Twickel in Delden, en het beheer daarvan. Ze vertelde ons over het ontstaan van het landgoed, en het kasteel. Maar ook over hoe mevrouw G.S.A. van Pabst van Bingerden door aankoop vanuit de Nationale Domeinen in 1854 feitelijk eigenaresse van de gronden rondom  Borculo werd. 01_Kasteel_Twickel_met_formele_tuin_en_oranjerieHaar eigendom ging eerst via vererving, later in 1954 op in de Stichting Twickel. De lezing wordt besloten door een excursie op 7 juni naar Kasteel Twickel in Delden, waarvoor 68 leden zich hebben opgegeven.

Activiteiten 2012

Najaars vergadering  –  donderdag 1 november 2012  “Zuivelfabrieken kwamen en gingen”Voor een volle zaak heeft Dhr Jos M.G. Lankveld een lezing voor ons verzorgt, over de opkomst van de zuivelindustrie in de Achterhoek.

IMG_5096 (Large)

IMG_5094 (Large)

Zijn inleiding begon met de ontwikkelingen op de boerenbedrijven, en ging vervolgens via de melkmeiden over naar margarine productie, en de ontwikkelingen naar de en zuivelindustrie daarna. Speciale aandacht was er voor ‘de Eendracht’ te Borculo en de de ontwikkelingen in de buurtfabrieken.De titel van zijn lezing is tevens de titel van zijn deze zomer uitgegeven boek.

Op vrijdag 5 oktober werd het boek “In en om het Hart” van wijlen dominee van Weelden aangeboden aan zijn vrouw, en zijn familie. Het boek waaraan hij in 1987 begon, en heel veel onderzoek voor heeft gedaan, is nooit afgekomen, omdat hij in 2007 overleed.Toen de redactie van de historische vereniging vorig jaar op zoek was naar wat gegevens over de kerk, kreeg men dit bijna afgemaakt manuscript in handen, en was meteen een thema nummer geboren.

IMG_5055%20(Large)

Het boek word door kenners een aanvulling op de geschiedschrijving van Borculo genoemd. Dit komt ook doordat het niet alleen gaat over het gebouw de kerk, maar juist over de geloofsgemeenschap in Borculo vanaf de voege middeleeuwen tot aan nu.

Voorjaars vergadering woensdag 11  april 2012.Een avond waar we afscheid namen van de bestuursleden Bertus Hietbrink en Jan Klein Bleumink. Voor Jan die vanaf het eerste uur bij onze vereniging betrokken was een afsluiting van een hele lange periode. Een periode waarin hij vooral veel heeft bijgedragen door zijn kennis van Borculo in het algemeen, maar ook van de personen die er leefden en werkten.  Menigmaal heeft hij onderzoek gedaan naar familienamen of achtergronden van gebouwen. Beide heren werden door voorzitter Kraayenhof onder luid applaus bedankt voor hun inzet.

Na de ledenvergadering was er een presentatie over de Berkel en de Berkelscheepvaart die rond 1850 op zijn hoogtepunt was. Vanaf bron tot aan Zutphen waren er beelden en achtergronden over molens en de kunstwerken in de 110 km lange rivier.

IMG_3829 (Large)

Daarna was er door de Zompenkeals een schets gemaakt over het leven van Willem Keizer, de laatste Borculose berkelschipper. Een en ander werd afgesloten met zang van de Zompenkeals.

Activiteiten 2011

Klapper voor Hisvebo met The Moodchers Tribute band  vrijdag, 28 oktober 2011  Borculo – Ruim 300 leden van de Historische Vereniging Borculo hebben donderdagavond bij zaal Peters een geweldige avond gehad. Het enthousiasme van de tribute band die deze avond gespeeld heeft, was voor iedereen aanstekelijk.

De geschiedenis van The Moodchers, die in 1945 werd opgericht en tot in de jaren 90 van de vorige eeuw menige bruiloft of receptie    begeleidde, werd verteld door de vereniging. Vervolgens kwamen de kinderen van oud bandleden, met een verhaal hoe het was kind van een “Moodcher” te zijn, of hoe de band als een bedrijf werd gerund. Daarna een prachtig verhaal van een oud band / voetbal-fan dat door de band werd afgesloten met het destijds speciaal geschreven Reünie-lied. Tot slot een uitleg van de bandleden over hoe ze als kind al door de Moodchers geïnspireerd zijn muziek te gaan maken, en hoe ze daardoor ook later op het idee kwamen een tribute band te beginnen. Vooral de persoonlijke verhalen en herinneringen uit de jeugd maakten de avond tot een soms emotionele beleving, die tot ver na sluitingstijd doorging.

image001Veel is gezegd, maar heel veel ook niet. Dat zou ook niet eens kunnen. In één avond de geschiedenis vertellen over een periode van meer dan 40 jaar is gewoon te veel.

Tijdens deze avond is nog weer eens benadrukt hoe diep de herinneringen aan The Moodchers bij velen nog leven.

stenen

Op 26 juli 2011 zijn in Borculo en Geesteren door Jan Bosman en Gunter Demnig de eerste Stolpersteine geplaatst.

De stenen dienen als kleine monumentjes om de mensen te herinneren aan de Joodse mensen die in dat betreffende huis hebben gewoond, en tijdens de oorlog zijn weggevoerd.

Godschalk
Dhr Godschalk leest familie verhaal voor

In totaal zijn 87 Borculose joden omgekomen in de vernietigingskampen. Vooraf was er in de gerestaureerde synagoge een samenkomst voor genodigden en nabestaanden.

Een gezamenlijk initiatief van de Historische Vereniging Borculo, en de Stichting Synagoge Borculo.

 

in gesprek
Burgemeester spreekt met familie

1e steen burgemeester
Het plaatsen van de stenen
Fietstocht  Zaterdagmiddag  11 juni. Onder andere in de route opgenomen een bezoek aan het kasteel van Ruurlo.

IMG_2235 (Large)

Deze is voor publiek gesloten, maar ging nog een keer voor ons open. De deelname aan fietsers was wat matig, maar de rondleiding niet minder interessant.

Voorjaars vergadering 2011 Een ruime aandacht was er woensdag 6 april voor de ledenvergadering. De voorzitter las het jaarverslag op, waarna het woord aan de penningmeester werd gegeven. De conclusie was dat we in financieel opzicht een goed jaar hebben gehad, maar dat dit vooral veroorzaakt werd door de verschillende activiteiten en boekenverkopen.

Afbeelding 007 (Large)

Aan het slot werd dhr B van Dijk in het zonnetje gezet, omdat hij na 15 jaar meewerken in de redactie hiermee is gestopt. Als mede initiatiefnemer is hij, zeker in het begin altijd de motor geweest achter de Borklose moate.

Hierna begon het openbare gedeelte waarin Peter Nieuwenhuis achtergronden vertelde achter het café De Buitensingel dat ook vele jaren van zij opa en oma is geweest.

Na de pauze was er een presentatie over de 21 cafés die in 1950 vergunningsrechten betaalden aan de gemeente. Met kleine uitstapjes naar cafés die inmiddels alweer opgeheven zijn kwamen we zo aan een totaal van ruim 30 gelegenheden. Mede door de ruime aandacht in de pers konden ruim 150 bezoekers van deze presentatie genieten. De krant berichtte hierover :

Activiteiten 2010

Geslaagde avond en 600 leden voor Historische Vereniging Borculo

Onder belangstelling van rond de 110 bezoekers heeft Joop Overman afgelopen donderdag 4 november gesproken over de molen de Ster in Geesteren.  

Hij wist het bezoek te boeien met verhalen zijn belevenissen met de molen die hij mag beheren. Om het verhaal compleet te maken werd ook de windmolen te Gelselaar besproken, en de Watermolen te Borculo.   Voor de pauze werd een foto puzzel gehouden, en het 6ooste lid van de vereniging werd gehuldigd. Helaas kon hij er zelf niet bij zijn, dus gebeurt dit in kleinere kring later nog eens. Kortom een geslaagde avond van de Historische Vereniging Borculo.

Gezellige jaarvergadering Historische Vereniging Borculo op 1 april 2010   Hisvebo heeft op 2 manieren de bevrijding van Borculo op 1 april 1945 herdacht. Als eerste door het uitgeven van het Kunneman boek? Opgroeien in oorlogstijd en verder door haar Jaarvergadering in het teken van de bezetting te houden. Hiervoor was Jean Kreunen van het oorlogsmuseum uit Hengelo(G) uitgenodigd.

Kist_met_verrassingen

Op humoristische, maar evenzeer respectvolle wijze wist hij het onderwerp oorlog toch bespreekbaar te maken. Aan de hand van zowel Engelse als Duitse en soms door het publiek meegebracht voorwerpen had hij steeds wel een uitleg of een verhaal paraat. Het publiek in de goed gevulde zaal was onder de indruk van de kennis en presentatie. Jean Kreunen die als 12 jarige jongen een kist met oorlogs- voorwerpen vond raakte hierdoor geïnteresseerd in de geschiedenis van de tweede wereldoorlog. Een interesse de resulteerde in zijn museum in Hengelo.

Scholenproject

De Historische Vereniging Borculo heeft ter gelegenheid van haar tien-jarig bestaan het plan opgevat een geschiedenisles te maken voor alle basisscholen van de voormalige gemeente Borculo. Hiertoe werd een commissie benoemd, bestaande uit de leden: Diny Schreuder, Hennie Horstman, Dennis Horstman en Rietje Soek. Deze commissie heeft in juni haar werkzaamheden afgerond en de lessen zijn inmiddels aan de basisscholen overhandigd. De les bestaat uit 3 onderdelen en is bestemd voor groep 6 , al kan vanaf groep 5 meegedaan worden.

Op school wordt eerst een cd-rom bekeken, waarin op speelse wijze de leerlingen nieuwsgierig worden gemaakt naar vroegere tijden in Borculo, op het kasteel Het Hof, varend op een berkelzomp en tijdens de stormramp in 1925. Aan de hand van een uitgebreide routebeschrijving maken de leerlingen in kleine groepjes en onder begeleiding, een rondwandeling door het centrum van Borculo. Ze ontdekken dat er nog veel historische wetenswaardigheden bewaard zijn gebleven, zoals een eeuwenoud poortje, een oud stuk hout boven een deur, maar ook dat straatnamen vaak met geschiedenis te maken hebben. De routebeschrijving is verluchtigd met vele foto`s van vroeger en nu. De verwerking van het geleerde vindt weer op school plaats. Een vragenlijst om hiervoor eventueel te gebruiken is ook aan het boekje toegevoegd.

scholenprojectontvangst

Het geheel, verpakt in een mooie bewaardoos voorzien van het embleem van de Historische Vereniging, is op de basisscholen met enthousiasme ontvangen.

Activiteiten 2009

Het grote gemis … De verdwenen joodse gemeenschap van Borculo….

De Historische Vereniging Borculo heeft op donderdag 26 november 2009 haar najaarsvergadering gehouden. Deze avond was bijzonder, omdat het jaren geleden opgestarte idee, een boek over de joodse gemeenschap in Borculo te maken, nu is gerealiseerd. In principe was het de bedoeling dit boek uit te geven, gelijk met de opening van de gerestaureerde synagoge. Vanwege clausules bij de subsidie van de restauratie moest deze echter zo snel kaar zijn, dat het niet mogelijk was op die termijn een goed en leesbaar boek te produceren.

Inmiddels is het gebouw open en in gebruik, en nu is het tijd voor het boek. Vanavond wordt het eerste exemplaar uitgereikt en kunnen de leden hun eigen boek meenemen. Het boek gaat vooral over de geschiedenis en het leven van de joodse mensen in Borculo. De losse verkoopprijs van het boek over de joodse gemeenschap kost € 22,50 per stuk.

We hebben de heer Ron Noach uit Warnsveld bereid gevonden wat toe te lichten over de joods rituelen en gebruiken. Hij had tevens verschillende voorwerpen meenemen ter illustratie. Op humoristische wijze kon  hij vertellen uit eigen ervaringen. Zo hadden we aan het einde van de avond een aardig beeld zijn van deze groep mensen uit onze samenleving, waarvan er eens zo velen onze plaatsgenoten waren.

Tevens was ook de door de vereniging uitgegeven historische kalender 2010 met oude foto’s van Borculo, Geesteren, Gelselaar en Haarlo te koop.

Een geslaagde avond was jaarvergadering op dinsdag 17 maart 2009, in zaal Peters in Borculo. Spreker was Dr. Anne van der Meiden. Het thema was ”de streektaal als kruiwagen voor de geest”Voor een publiek van ongeveer 175 personen hield dhr. van der Meiden een prachtige voordracht over het ontstaan van onze taal. De eerste confronterende uitspraak was dat het Algemeen Beschaafd Nederlands het jongste dialect is van Nederland. De taal is ontstaan toen tijdens het maken van de Statenvertaling van de Bijbel (1620- 1657) een Standaardnederlands ontwikkeld moest worden uit het toenmalige Nederlandse taalgebied. (Holland en het onderste deel van Nederland en Vlaanderen.) Vandaar ook, dat er in de bijbel woorden zoals ”Gij” voorkomen absoluut on-Nederlands zijn, en verwijzen naar de connectie met het Vlaams. Op humoristische wijze wandelde hij met ons rond door zijn eigen Twentse taaltuin.

Het hoogtepunt van de avond was beslist een heel droevige jeugdherinnering van Dhr Van der Meiden aan een buurmeisje dat ziek was geworden. Het bevestigde zijn stelling dat ons dialect (in zijn geval het Twents) een complete taal is waarmee het heel goed mogelijk is alle gevoelens en emoties tot uitdrukking te brengen. De hele zaal was stil na afloop van dit verhaal.

Nadien las hij nog enig ander eigen werk voor. Het dialect is volgens zijn stelling zeker ook erg populair geworden door toedoen van muziekgroepen als ’Normaal’ in de achterhoek en Lohues in Drenthe, en door cabaretiers als Finkers in Twente die allemaal de streektalen gebruiken. Het heeft waarschijnlijk ook te maken met ons verzet tegen de erosie van de streektaal, en streek cultuur.

Dr. Anne van der Meiden is emeritus hoogleraar massacommunicatie en theoloog. In zijn vrije tijd schildert hij graag. In 1994 is hij gepensioneerd, maar gaat nog regelmatig voor in zondagse- of huwelijksdiensten. Hij schreef zo’n 30 boeken en rondde onlangs de grootste klus van zijn leven af: de vertaling van de complete bijbel in het Twents. Al 60 jaar is hij ook amateur schilder, aquarel en olie, een oude familietraditie

Activiteiten 2008

Een succesvolle avond, een grote opkomst en twee zeer interessante inleidingen/presentaties van Anton Schaars en Sonja Urbaan. Zo kunnen wij terug kijken op onze najaarsbijeenkomst van 27 november.Voor de pauze gaf Anton Schaars een presentatie over bekende en onbekende afbeeldingen uit de geschiedenis van Borculo, o.a. de Berkelscheepvaart en de havezaten.
Tram de Lochem 1920
Tram de Lochem 1920

Na de pauze was een fotopresentatie van de tramlijn Deventer-Borculo te zien, gemaakt door Jan Klein Bleumink en van commentaar voorzien door Sonja Urbaan. De kalender 2009 die wij uitgeven met oude foto’s van Borculo, Geesteren, Gelselaar en Haarlo  was tijdens de pauze te koop à € 7,50. De kalender is via ons secretariaat te koop.

Tijdens de voorjaarsbijeenkomst op donderdag 3 april heeft Ben Tragter een tweetal prachtige films uit zijn collectie laten zien en wel de film Borklo vanuut ’t harte (septemberfeest 1993) met o.a. boegsprietlopen, het optreden van Hans Klok etc. en de film De Berkel in de 21e eeuw.
Fietsen vanuut de “spreekkamer”.Onze zomerfietstocht op 14 juni 2008, met vooraf het bezichtigen van onze Spreekkamer, waarbij ook uitleg werd gegeven over onze werkzaamheden, werd redelijk bezocht. Ongeveer 50 personen waagden zich aan de fietstocht, hoewel de regen steeds dreigde. De tocht ging via Geesteren, Gelselaar, Nettelhorst en Zwiep naar de Dollehoed en daarna via Barchem en Beekvliet naar Borculo terug. Een routebeschrijving is nog steeds in de Spreekkamer af te halen

Activiteiten 2007

De najaarsbijeenkomst is gehouden op 30 oktober in zaal Peters Spreker was prof. P.Hoefnagels uit Linde (gem. Bronckhorst) met als onderwerp de bevrijding van Oost-Nederland
Fietstocht 16 juni 2007 Op 16 juni heeft  onze jaarlijkse fietstocht plaatsgevonden. De start was  deze keer bij “ het Hof ” aan de Hoflaan, dit hebben we gedaan om de deelnemers de gelegenheid te geven een kijkje te nemen in de kelders van het voormalige kasteel. hof

Omdat het al dagenlang wisselvallig weer was waren bevreesd dat de deelname zou tegen vallen. Echter het bleef de hele dag droog en de belangstelling viel reuze mee. Ongeveer 75 personen namen deel. Enkele kwamen alleen om de kelders te bezichtigen, doch de meesten fietsten de tocht van ca. 25 km rond Borculo

De voorjaarsbijeenkomst is gehouden op donderdag 12 april 2007 in zaal Peters te Borculo. Het eerste half uur was gereserveerd voor de statutaire ledenvergadering.

Daarna heeft dhr P. Den Hartog een voordracht gehouden over zijn werk als dierenarts in de gemeente Borculo en omstreken. Smakelijk kon hij vertellen over de gesprekken tijdens zijn aanstelling met de Notabelen van Borculo en zijn ervaringen met de boeren. Ontwikkelingen van reizen per diligence naar Haaksbergen omdat het verzorgingsgebied zo groot was, tot aan de huidige tijd waarin iedereen zelfstandig kan reizen. Onder andere kwam aan de orde de ontwikkeling van de veeartsenijkunde in de vorige eeuw tot aan de huidige diergeneeskunde. De eerste zelf uitgevoerde keizersneden bij koeien en de ontwikkeling van de paardenverzorging. Vervolgens een impressie van zijn reizen als diergeneeskundige tijdens paarden concoursen in heel Europa.

Ter afwisseling toonde hij aan het einde nog een aantal dia’s van de overstroming van de Berkel in 1960.  Illustratief waren ook de gereedschappen en instrumenten die hij had meegebracht. Dhr den Hartog was veearts in Borculo vanaf 1955 tot aan 1994. De lezing was voor leden en openbaar. Ongeveer 80 bezoekers hadden een gezellige avond.

Activiteiten 2006

Op 26 oktober heeft de najaarsbijeenkomst plaatsgevonden in zaal Peters te Borculo. De avond werd verzorgd door de heer Herman Brinkman uit Goor,ook bekend als Oonzen Herman. Hij heeft ons bijgepraat over folkloristische gebruiken rond oud en nieuw, zoals de midwinterhoorn en de foekepot. Ook heeft hij voorgedragen uit zijn gedichtenbundels in de Twentse taal, zoals ‘Zunnewèènde’, ‘Gelle rozen’ en ‘Op kousenveute’. Daarna was er, net als tijdens de voorjaarsbijeenkomst, nog tijd is voor een gezellige ontmoeting tussen de leden van onze vereniging.
Jaarvergadering/voorjaarsbijeenkomst 6 april 2006.

Na dit vlot verlopen officïele gedeelte, dat amper drie kwartier in beslag heeft genomen, volgt het informele deel van de avond, waarvoor de belangstelling weer groot is: naar schatting 120 bezoekers vullen de zaal.

Bentheimer putten
Bentheimer putten

De heer A.J Heideman houdt een boeiende lezing over Bentheimer putten, geïllustreerd met vele foto’s. Hij heeft uit onderzoek boven water gekregen, dat deze putten van oorsprong  voorkomen in het gebied tussen Winterswijk en Schoonebeek, en in de duitse grensstreek. Het over dit onderwerp door de heer Heideman geschreven boekje is in opdracht van een makelaarskantoor tot stand gekomen als relatiegeschenk, en is hierdoor helaas niet in de handel verkrijgbaar. Maar hij hoopt toch nog eens een versie uit te brengen die wel in de winkel zal komen te liggen.

Velen maken van de gelegenheid gebruik zich te verdiepen in de oude groepsfoto’s die door de heren Bröcker en Huinink zijn opgehangen. Nog al wat namen van afgebeelde personen zijn niet bekend, en geanimeerde gesprekken ontstaan over wie nu wie is op de diverse foto’s. Na de pauze presenteert de heer B.C. van Dijk een fotoquiz. Hij heeft hiervoor 22 foto’s gemaakt in de voormalige gemeente Borculo, van o.a. gevels, opschriften, straatnaamborden en huisnamen. Tussen deze actuele foto’s zitten ook historische opnamen, en alle aanwezigen kunnen op een meerkeuze formulier de juiste antwoorden invullen. Het onderwerp wordt enthousiast ontvangen, en velen wikken en wegen waar welk plaatje geschoten is. Terwijl het bestuur de qiuzformulieren controleert, beantwoordt de heer Heideman vragen over zijn lezing. Hierbij worden door enkele aanwezigen nog anekdotes verteld, die betrekking hebben op waterputten. De heer van Dijk neemt hierna alle fotovragen nog even door met vermelding van de juiste locatie. Zelfs voor geboren en getogen Borculoërs blijkt de fotoquiz niet mee te vallen, slechts 5 aanwezigen halen een hoogste score van 17 vragen goed beantwoord. Zij worden met een prijsje beloond. Na afloop van dit avondvullend programma worden de heren A.J. Heideman en B.C. van Dijk bedankt voor hun inzet, en krijgen zij uit handen van het bestuur een boekenbon overhandigd. Er is vervolgens nog gelegenheid om gezellig met elkaar na te praten.

 Op 17 juni 2006 hebben we bij stralend weer onze jaarlijkse fietstocht gehouden. Deze keer ging het richting Groenlo, een kant waar je niet zo snel op fietst. Toch hadden we kruipdoor / sluipdoor weggetjes gevonden, om zo toch parallel aan de grote weg in Groenlo te komen. Daarna gingen we achterlangs Marhulzen richting het Reijerink en naar Zwolle. Via een even creatieve route werd de terugweg weer gevonden. Het routeboekje is te koop bij onze vereniging, en bevat naast wat illustraties ook een verhaal over stolpen in een eendenkooi.